Onzichtbaarheid is geen deugd: inspirerende vrouwen laat je zien

Naar aanleiding van de publicatie van de PR Parade 2015 van Communicatie Magazine heb ik in één van de vorige blogs mijn eigen lijst gepubliceerd. Daar is – gelukkig – een openbaar debat over ontstaan. Op verzoek van Communicatie Magazine nummer 4 heb ik een opiniestuk geschreven. Dit opiniestuk publiceer ik nu als blog.

Het debat en het stuk gaat over de vraag waarom er in de lijst 6 vrouwen en 19 mannen staan. Dat is een opmerkelijk gegeven. In de sector werk ik met vrouwen. Waarom staan er niet meer vrouwen in een lijst die wordt samengesteld met voordrachten door vakgenoten?

Respons
De eerste vraag die je stelt, is dan ‘wie zijn die vakgenoten?’ Misschien werpt de samenstelling van het lijstje daar wat licht op. Van de lijst van 25 werken 10 mensen als directeur communicatie of communicatiemanager bij een organisatie, 11 bij een communicatieadviesbureau en 4 bij onderwijs en onderzoek. De meerderheid van de mensen op de lijst is niet direct verantwoordelijk voor de communicatie van een organisatie. Die mensen zijn meer dan gemiddeld zichtbaar doordat zij boeken schrijven en optreden. Deze mensen zijn inspirerend omdat zij praten over communicatie. Misschien zijn de 250 vakgenoten die mensen voor de lijst hebben voorgedragen meer dan gemiddeld werkzaam bij een communicatieadviesbureau. Dat levert dan een meer dan gemiddelde waardering op voor de vaak wat jongere, mannelijke collega’s bij communicatieadviesbureaus. Je kunt kijken of de respons representatief is voor de sector en eventueel op een breder antwoord sturen.

Voorbeelden
Toch begrijp ik een aantal zaken niet. Rocco Mooij geeft in zijn redactioneel aan hoe lastig het was om mensen namen te laten noemen. ‘Meer dan twee namen was voor veel van de 250 al best lastig.’ Ok, hoe moeilijk kan het zijn om als communicatieadviesbureau een paar bewonderenswaardige opdrachtgevers te noemen? En, als je bij een organisatie werkt en je worstelt met een vraagstuk, dan ga je toch eens kijken hoe dat elders is aangepakt? Als professional heb je de plicht om de ontwikkelingen in je vakgebied en je sector bij te houden. Achter al die mooie ontwikkelingen en voorbeelden werken mensen om dat op de best mogelijke manier voor elkaar te krijgen. Ik heb voor mijn inspiratie niet alleen mensen nodig die goed kunnen praten over communicatie. Ik heb praktische voorbeelden nodig en uitleg hoe je dat hebt gedaan en wat je bent tegengekomen bij de uitvoering. Als ik mooi werk zie, dan zoek ik de mensen op die dat gedaan hebben en begin ik ze te volgen. En dat zijn, omdat die nu eenmaal in de communicatiesector oververtegenwoordigd zijn, vooral vrouwen.

Onzichtbaar
En wat is het toch met die vrouwen dat ze onzichtbaar zijn en blijven? Bij mij begint het in mijn eigen team. Tijdens de resultaat en ontwikkelingsgesprekken kan ik bij ieder teamlid een vast onderwerp in roosteren: presenteer je eigen werk, creëer je eigen successen. Ze doen het niet. Vrouwen hebben van jongs af aan geleerd dat op de voorgrond treden niet mag. Je moet je best doen, maar je mag het niet vertellen. Die houding schaadt vrouwen in hun loopbaan. Ze krijgen minder salaris en later promotie dan mannen die minder moeite hebben met het presenteren van eigen resultaten. En, vrouwen letten op een vervelende manier op elkaar. Terwijl mannen lekker tegen elkaar opbieden, verkleinen vrouwen hun resultaten en hun zichtbaarheid. Vrouwen zijn solidair met de zwakste schakel in het team, terwijl mannen die of meesleuren of eruit werken. Mijn ideale team is dan ook het liefst goed gemengd, mannen én vrouwen. Maar, helaas, mannen zijn bijna niet beschikbaar voor de salarissen voor communicatie in de non-profit sector.

Stille hoop
Behalve dat bescheidenheid in het algemeen niet erg bevorderlijk is om in de top van je vakgebied terecht te komen, komt daar nog het fenomeen deeltijdwerken bovenop. Het lukt mij niet om vrouwen te vinden die meer dan 32 uur willen werken. Dat is natuurlijk een goede keuze, binnen 24 tot 32 uur kun je prima werk leveren. Iets lastiger is het opdoen van echte coördinerende of leidinggevende ervaring. Dat moet vaak wel iedere dag, zeker bij grotere teams met complexe taken. En dan zie je mannen die én hun resultaten presenteren en fulltime werken als een speer in hun loopbaan gaan terwijl de vrouwen zich voor 24 uur laten betalen, 28 tot 30 uur werken en stilletjes hopen dat hun inzet toch wel een beetje wordt gewaardeerd.

Presentatie
Ondanks deze hindernissen zijn er meer dan genoeg vrouwelijke toptalenten in communicatie. Ik ben ervan overtuigd omdat ik ze tegenkom. Waarom zijn ze dan zo onzichtbaar in de organisatie van ons vak – bij Communicatie. en Logeion? Weegt daar, in onze eigen beroepsomgeving, presentatie zwaarder dan resultaat? Ik vind dat dat niet moet omdat dat het werk van vrouwen én mannen geen recht doet. We kunnen op een andere manier, misschien ook wat beter, kijken. Niet alleen reageren op presentatie, wie er welke boeken heeft geschreven, maar kijken naar impact, wie wat gerealiseerd heeft. Wat zijn de meest aansprekende communicatietrajecten geweest, hoe is het aangepakt, wat heeft het opgeleverd? Ook dan kom je, vanwege de hierboven genoemde factoren, relatief meer mannen tegen dan vrouwen. Maar je vermijdt de valkuil dat luidkeels uitgedragen ambitie zwaarder telt dan resultaat.

Professionaliteit
En vrouwen, die mogen wat mij betreft acuut stoppen met de onzichtbaarheidsziekte. Personal branding, je zelf zien en waarderen als merk, is iets anders dan opscheppen. Als je bewust omgaat met je eigen merkwaarde reflecteer je op wat er beter kan. Je presenteert je resultaten aan anderen om er feedback op te krijgen. Om te weten wat je echt kunt, moet je weten wie je bent. Dat weten haal je voor een belangrijk deel uit de reactie van anderen. Professionals nemen verantwoordelijkheid voor hun resultaten en duiken niet weg achter hun organisatie.

Korenmaat
Er is nog een belangrijke reden om je eigen resultaten te laten zien. Anderen kunnen ervan leren. Ik werk in de sector zorg. Daar is het verschil tussen goede communicatie en geen of slechte communicatie het verschil tussen leven en overleven, tussen meedoen en buiten staan, tussen keuze of afhankelijkheid. We hebben helemaal geen tijd of geen geld om allemaal voor onszelf het wiel uit te vinden. Datgene wat we in de zorg moeten verbeteren of veranderen, gaat dan te langzaam.
“Men steekt ook geen lamp aan om hem vervolgens onder een korenmaat weg te zetten, nee, men zet hem op een standaard, zodat hij licht geeft voor ieder die in huis is. Zo moet jullie licht schijnen voor de mensen, opdat ze jullie goede daden zien.” Zelfs de Bijbel geeft aan dat je je kennis en vaardigheden moet delen.

Communicatiedames, ik heb niet meer argumenten en kan geen hogere autoriteit aanhalen om jullie er van te overtuigen dat je moet laten zien wat je met je werk bereikt. En beroepsomgeving Communicatie. en Logeion, wees eens even echt ultra kritisch op uiterlijkheden en old boys club walm. Het is niet aantrekkelijk. Er zijn dames bij.